vrijdag, januari 13, 2012

Flagrante flurk

 De kop 'Babyfluisteraar is door de mand gevallen' stond de afgelopen dagen op zowat alle krantensites te lezen, nadat de ploeg van RamBam op NL3 (zeg maar een Hollandse versie van Basta) het in Nederland erg populaire Schotse medium Derek Ogilvie uitvoerig voor schut had gezet. Voor wie het niet gezien heeft: Ogilvie orakelde tijdens zijn zaalshow over de overleden opa van een RamBam-medewerkster, gaf details over diens begrafenis en beweerde dat opa van gene zijde nog iets tegen haar te vertellen had. "Hij zegt me: laat ze haar zin doen... Wat hou ik van die man!"

Alleen: de juffrouw was reeds haar zin aan het doen, met name Ogilvie in de val lokken door het spelletje mee te spelen. De grootvader in kwestie is immers nog lang niet dood en ging nadien zelfs met zijn kiene kleindochter en een cameraploeg bij Ogilvie op bezoek om hem met zijn bullshit te confronteren. Die bleef er stoïcijns onder en zei met uitgestreken gezicht: "Ik herinner me achteraf zelden iets van een reading... Ik ben dan in een trance, ziet u..."

Een snotneus die, met een chocoladesnor van heb ik jou daar, volhoudt dat hij niet stiekem in de snoeptrommel heeft gezeten klinkt net dat tikkeltje geloofwaardiger. Heeft Ogilvie dan geen greintje zelfrespect? Dit is tenslotte reeds de derde keer dat hij ontegensprekelijk als oplichter wordt gedemaskeerd. Met als absoluut dieptepunt - of hoogtepunt, het is hoe men het bekijkt - 's mans povere performance in de gevreesde Million Dollar Challenge van James Randi. Hoe pover? Wel, het kanten onderleggertje op het dressoir in de gang van Randi's onderzoekscentrum - een souvenir van een bezoek aan Brugge - deed het in een gelijkaardige test achteraf net iets beter. Zo pover. Achteraf barst Ogilvie in tranen uit en smeekt hij de onderzoekers hem te geloven: "I know I'm not a bullshitter", snikt hij. Ondanks zijn pogingen om het filmpje te laten verwijderen kunt u de hele test nog altijd bekijken op YouTube. Heel verhelderend.

Bij RTL, de Nederlandse zender waarop Ogilvies tv-show te zien is, kunnen ze er uiteraard niet mee lachen. 'De RamBam-uitzending heeft van meet af de insteek gehad om Derek op een bepaalde manier neer te zetten", klonk het verontwaardigd. Hoeveel verschillende manieren en insteken er bestaan om iemand zoals Ogilvie neer te zetten weet ik niet, maar hem profileren als iemand met bovennatuurlijke gaven is in elk geval de commerciële televisiemanier. Zeg maar: de insteek die een zender toelaat om prijzige reclameblokken in en rond dit soort schaamteloze en harteloze charlatanerie te verkopen. Want harteloos is het, hoe deze flagrante flurk zich al veel te lang ongestraft mag verrijken op de rug van emotioneel kwetsbare mensen.

'Door de mand gevallen' is nog een te gulle omschrijving voor een zogeheten debunking van een medium want er is zelfs geen sprake van een mand. Ogilvie is, net zoals alle zelfverklaarde helderzienden, ofwel een geesteszieke die in zijn eigen waanbeelden gelooft en dus beter aan de witjassen zou worden toevertrouwd, ofwel een koudbloedige charlatan. Men vraagt zich af wat erger is. In Ogilvies geval: een koudbloedige charlatan die de aloude en nochtans erg doorzichtige trucs van cold én hot reading nu al jaren aanwendt om simpele zielen te belazeren en te parasiteren op hun wanhoop en goedgelovigheid. Parasiteren, mocht u er aan twijfelen, is hier de enige juiste term: een ticket voor een Ogilvieshow kost 50 tot 70 euro, voor een privéconsultatie dient men (volgens de info op diverse fora van believers) niet zelden honderden euro's neer te tellen. U bent beter af met een lintworm.

Dat er nog zoveel mensen zich door deze volstrekte onzin laten inpakken is echter onze schuld. Wij, de media, zijn nog veel te vaak watjes wat dit betreft. In plaats van dergelijke nonsens kordaat als dusdanig te omschrijven, dansen sommigen onder ons liever rond de waarheid als feestvierende mariachi's rond een zo-even met een krachtig aiaiaiiiiii! op de grond gesmeten sombrero. In plaats van Ogilvie gedurig aan de allerbitterste spot bloot te stellen maken we er reclame voor door licht ironische maar niet zelden voor tweeërlei uitleg vatbare reportages over hem te draaien waarin hem subtiel het voordeel van de twijfel wordt gegund en men - aaarrrggghhh! - de kijker 'zelf laat beslissen' of er iets van aan is. In plaats van Ogilvie bij iedere gelegenheid ongenadig te confronteren schrijven we nog altijd slappe half kritische stukjes waar weliswaar altijd wel wordt ingesmokkeld dat sceptici "zich ernstige vragen stellen" maar die niet zelden - aarrrgghh! - eindigen met een dubbelzinnig "echt of oplichterij, wie zal het zeggen?". Ik zal het nog een keer zeggen: oplichterij. (pdw)