Toupettendragers

Uit De Standaard (21/09/06)


Benedictus Uit “Spijt” kopte de krant op dinsdag. Een seconde lang vroeg ik me af wie die Benedictus was en waarom hij uit de soapreeks ‘Spijt’ is gestapt. Dat komt omdat ik een ongelovige hond ben die bovendien nooit naar televisiesoaps kijkt. En dan is zo’n kernachtige krantenkop verwarrend.
Het zijn dan ook barre tijden voor ons ongelovigen. Wie niet aan de merkwaardige hersenkoorts genaamd ‘godsvrucht’ ten prooi is gevallen kan dezer dagen zijn agnostische rug niet keren zonder op een religieuze kwestie te stuiten die wekenlang het wereldnieuws beheerst. Ik voel me de laatste tijd als een jazzliefhebber die dagelijks op zijn werk naar Q-Music moet luisteren en – dat treft! – momenteel speelt ‘Panic’ van The Smiths: hang the blessed dj, because the music they constantly play, it says nothing to me about my life...
Is er eigenlijk nog ander nieuws dan reli-nieuws?
Ik zal natuurlijk branden in de hel. Als het niet eerder in een trein, bus of vliegtuig is waarin een of andere idioot zichzelf heeft opgeblazen. Omdat hij vond dat er te weinig rekening wordt gehouden met de gevoelens van de moslimgelovigen. Wel, ik heb nieuws voor de moslimgelovigen: op de lange lijst van dingen waar ik in het dagelijkse leven met graagte rekening mee houd staat De Gevoelens van de Moslimgelovigen ergens na De Gevoelens van Sigrid Spruyt Ten Opzichte Van Sergio en ex aequo met De Gevoelens van Gelovigen Tout Court Inclusief Het Geloof In Alterneuterij & Het Paranormale. Vooraleer iemand, bedrijvig in één van bovenstaande sectoren zich hierdoor zodanig beledigd voelt dat hij of zij meent zich hierover te moeten beklagen: ik heb nog een plaatsje voor u, helemaal onderaan de lijst.
Laat ik, zoals de paus in Regensburg heeft gedaan, een citaat gebruiken om het verschijnsel religie in een ander perspectief te plaatsen. De geweldige Henry Louis Mencken heeft ooit gezegd:
‘Uiteraard moeten we de religieuze overtuiging van onze medemens respecteren, maar met gebruikmaking van dezelfde sérieux als waarmee we zijn mening respecteren wanneer hij beweert dat zijn vrouw beeldschoon is en zijn kinderen erg verstandig zijn....’.
Voilà. Manieren hebben in de omgang met mensen, daar komt het hier dus kort gezegd op neer maar – en dit is het belangrijkste -daar hoort het ook mee op te houden. Want een religieuze overtuiging, hoe vurig ook, is en blijft tenslotte slechts een overtuiging, niet in het minst gestaafd door waarneembare feiten. Ik ken mannen die er heilig (jaja!) van overtuigd zijn dat niemand merkt dat ze een toupet dragen, terwijl de waarneembare feiten hen nochtans met klem tegenspreken. Tot op zekere hoogte ben ik bereid zelfs dergelijke bespottelijke convicties te respecteren. Omdat ik manieren heb. Zo zal ik mijn met een ridicuul hoofdtapijtje getooide medemens niet benaderen met ‘draagt u een goedkoop toupet of is er zo-even een Yorkshire terrier van op grote hoogte op uw hoofd gedonderd?’. Neen, ik zal beleefd doen alsof ik het niet merk en wachten tot hij buiten gehoorsafstand is om hem uit te lachen. Daar stopt mijn ‘respect’.
Respect is trouwens een begrip dat de afgelopen tijd rekbaarder is geworden dan de elastiek in de pyjamabroek van Geert Lambert. Tegenwoordig moeten we voor zowat àlles en iedereen respect opbrengen. Volgens Van Dale staat respect voor ‘eerbied uit hoogachting of angst’. Omdat angst een slechte raadgever is horen we dus in principe enkel respect te hebben voor ons oude moesje en misschien voor de occasionele Nobelprijswinnaar maar alle anderen moeten zonder vrees tegen het niets verhullende TL-lampenlicht van de gezonde wantrouw worden gehouden en op gezette tijden worden blootgesteld aan de verfrissende bries der milde spot.


Nu weet ik ook wel dat toupettendragers niet meteen een fatwa over mijn kale kanus zullen uitspreken en dus gemakkelijker uit te lachen zijn dan die islamfundamentalisten die meteen een ambassade in brand steken als iemand een tekening maakt die hen niet bevalt. Dat neemt niet weg dat islamfundamentalisten, Getuigen van Jehova, christelijke fundamentalisten, believers in het paranormale enz....in mijn ogen allemaal spirituele toupettendragers zijn. En we moeten flink blijven.

Jazeker is er soms meer tussen hemel en aarde (ik noem het: een berg) en neen, we kunnen niet àlles verklaren en ja, religieuze gevoelens zijn des mensen. Maar laat ons misschien de hamvraag ‘vanwaar komen we en waarom zijn we hier?’ eventjes laten rusten en eerst proberen om enkele meer prozaïsche kwesties op te lossen. Zoals: wat gebeurt er met de sokken die jaarlijks op mysterieuze wijze uit de droogkast lijken te ontsnappen en in rook lijken op te gaan? Mijn buurman Joost haalde laatst zijn droogkast helemaal uit mekaar. De waarneembare feiten dwongen hem daartoe – een droogkast hoort te roken noch te trillen als een alcoholist met Parkinson. Bleek dat drie sokken zich op geheimzinnige wijze tussen de motor van het kreng hadden weten te wurmen. We kunnen kennelijk onze kousen nog niet in toom houden, laat staan dat we het geheim van het heelal denken te kunnen ontsluieren. (pdw)